مقاله علمی پژوهشی

مقاله در رابطه تأثیر آموزش تنظیم هیجان به شیوۀ گروهی بر استرس زنان مبتلا به سرطان سینۀ شهر اصفهان

41 / دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي تأثیر آموزش تنظیم هیجان به شیوۀ گروهی بر استرس زنان مبتلا به سرطان سینۀ شهر اصفهان مهتاب شصت فولادي كارشناس ارشد رشته روان شناسي عمومي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اصفهان )خوراسگان(، ایران غلامرضا منشئي* عضو هیأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اصفهان )خوراسگان(، اصفهان، ایران چكيده هدف این پژوهش، تعيين تأثير آموزش گروهی تنظيم هيجان رار كنهش نشننه هني استرس ادراک شدۀ زنن مبات راه سار ن ساينه رود. پژوهش از نوع نيمه آزمنیشی و رح پژوهش رن پيش آزمو و پس آزمو و گروه گواه و پيگيري راود. جنمعاه آمانري پاژوهش همۀ زنن مبت ره سر ن سينه در شهر اصفهن رودند كاه كمتار از یک سنل از تشخيص سار ن ساينه در آنهان مای گذشا . از راين جنمعۀ آمنري 03 ز مبات راه سار ن ساينه ارجانع داده شاده راه مركااخ ريریااه در شااهر اصاافهن رااه شاايو ۀ داو لبننااه انتخاان و ره صورت تصندفی در دو گروه آزمنیش و گواه جانیگخین شادند. گروه آزمنیش، آموزش گروهی تنظيم هيجن درینفا كردناد و راه گااروه گااواه آموزشاای داده نشاد. آماوزش در هشاا جل ااه )هفته اي دو جل ۀ 54 دقيقه اي( رر روي گروه آزمنیش انجنم شا د. همۀ آزمودنی هن قبل از آغنز آموزش و پاس از آ ، راه پرسشاننم ۀ DASS21 مرروط ره استرس )لاویبنند، 5994 ( جوا دادند. راراي تجخیه و تحليل داده هن از تحليال كوواریاننس اساتفنده شاد. نتانی نشاان داد كااه نماارات اسااترس زناان مباات رااه ساار ن سااينه شرك كننده در گروه آماوزش تنظايم هيجان ، ن اب راه گاروه 3/ گواه تفنوت معننداري داشاته اسا ) 34 P< (. رنانرراین آماوزش تنظيم هيجن ، نشننه هني استرس ادراک شده را ره اور معنای داري كنهش می دهد . واژه های کليدی: استرس ادراک شده، تنظيم هيجن ، زنن مبت راه سر ن سينه. The Effectiveness of Emotion Regulation Group Training on Perceived Stress in Women with Breast Cancer in Isfahan Mahtab Shastfooladi. M.A. psychology ,Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan), Iran Gholam Reza Manshaei. Ph.D. Academic member Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan), Isfahan, Iran Abstract The aim of the study was to determine the effectiveness of emotion regulation group training on perceived stress symptoms in women with breast cancer. The research was semi- experimental with pre-test – posttest design and a follow-up. The population included all the women who were diagnosed with less-than-a-year breast cancer. From among them, thirty women, who were referred to the Charity Center in Isfahan, volunteered to participate in the study, were sampled, and were randomly assigned to experimental group and control group. The former received emotion regulation group training, while the latter did not receive any training. The experimental group received training in 8 sessions (two 45-minute sessions a week). All participants answered the items related to stress in Depressive Anxiety Stress Scale-21 before and after training. Analysis of covariance was used to analyse data. The results showed that there was a significant difference between the scores of experimental group and those of control group (P<0.05). Therefore, emotion regulation group training significantly reduced the symptoms of perceived stress in women with breast cancer. Keywords: perceived stress, emotion regulation, women with breast cancer. *. نویسندۀ مسؤول: smanshaee@yahoo.com 41/4/ 41 پذیرش 41 /3/ وصول 41 Knowledge & Research in Applied Psychology Vol 16. No. 4 (Continuous No. 62)- Winter 2015 PP: 14-22 دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي ) سال شانزدهم، شمارۀ 1، زمستان 4311 ، )پیاپي 26 - صص 41 66 Archive of SID www.SID.ir تأثیر آموزش تنظیم هیجان به شیوۀ گروهي .. / 41 مقدمه سرطان پستان 4 در عصر حاضرر یكر از مهمترری مشركت بهداشت زنان جهان است و شایع تری سرطان زنران در بیشرتر كشورهاي دنیاست. سرطان پستان به تكثیر غیرطبیع و بدخیم سلول هاي بافت پستان گفته م شود كه به طور كل به دو گروه اصل كارسینوم در جا 2 )غیرتهاجم ( و سرطان مهاجم تقسریم .) م گردد )سام 4333 بر اساس آخری آمار اعتم شرده میرنان ابرتت بره سررطان .) 22 در هنار نفر اسرت )موحردي 4341 / پستان در زنان ایران 1 مینان بقاي 1 ساله در ای بیماران در مراكن مختلف بی 13 ترا 31 درصد )اكبري فتح گلناري داستان موسوي و همكرار .) 4341 ( و مینان بقاي كل 24 درصد است )موحدي 4341 ای مسر أ له گویراي آن اسرت كره ایر افرراد نسربت بره مبتتیان دیگر سرطان ها مد طولان تري برا بیمراري و یرا با عوارض كوتاه مد و بلندمد و استرس هاي ناش از آن به زندگ خود ادامه م دهند كه در نتیجه ستمت روان ای گروه را تحت تأثیر قرار م دهد )خادم و سرجادي هرناوه .)2112 4333 ؛ فینایفانت 3 درمران سررطان همیشره برا روش هراي تهراجم شررو م شود. به دلیل طبیعت منم سرطان بیمرار مجبرور اسرت درمان طولان مد با داروهاي شیمیای را بپذیرد و معالجره .)2112 هفته ها یا ماهها به طول م انجامرد )لبونتاواتچراي 1 زنان كه ای بیماري در آنها زود تشخیص داده م شرود برا درمان داروی و عمرل جراحر برا ترأثیرا جرانب منفر برالقوه اي مثرل ریرنش مرو حالرت تهرو ادم لنفراوي 1 و مشكت جنس روبه رو م شوند. درمان طرولان توانرای زنان را در برقراري نقش اجتماع به عنوان زن خانره دار یرا شاغل وضعیت آینده و امكان بازگشت به كار دچار شك و تردید م سازد. سطح بالاي استرس تأثیر منف طولان مد بر خودباوري زنران دارد كره ترأثیر بسریار برد و مهمر در عملكرد خانواده زناشوی و پایی آمدن سطح كیف زندگ .)2111 م گذارد )لك لیندا كمپاس بروكه سرس 6 یافته ها نشان م دهد بیماران مبتت به سرطان پسرتان از نشررانگان روان شررناخت همچررون اسررترس ادرا شررده 2 اضطراب 3 افسردگ 4 و احساس درماندگ رنج مر برنرد . در میان نشانگان روان شناخت میرنان ناامیردي و استرسر كه فرد ادرا مر كنرد شررایر روحر خاصر را ایجراد م كند كه فرد در آن شرایر احساس درماندگ ناتوان و ب عتقگ به زندگ م كند )بادگر سگری مك لروپن و 2111 (. اسرترس بونهام 41 ادرا شرده حالرت یرا فراینرد روان شناختى است كره طرى آن فررد بهنیسرتى جسرمى و روان شناختى خود را تهدیدآمین ادرا مرى كنرد . در واقرع ایجاد استرس بستگى بره چگرونگى حر و در فررد از موقعیت ها و حوادث دارد. ممك است یك موقعیت برا فرد بى خطر و برا فرد دیگر به صرور یرك تهدیرد در .)2141 شود )كتر 44 زنان مبتت به سرطان پستان با اسرتر س هراي متعرددي از جمله ترس از مرگ احتمال استرس اطت دادن بیماري به اعضراي خرانواده اسرترس از هرم پاشریدگ زنردگ انر اجتماع تأثیرا جانب درمان و دیگر محر هاي مربرو به بیماري و درمان روبه رو هستند )لیبرل رز برگرر ادگرار و 2112 (. استرس دي ون 42 شدید و بلندمد نظیر تغییررا زندگ توانای سازگاري فرد را تحت تر أثیر قررار مر دهرد )هاركنی و )2114 لوتر 43 موجب افسرردگ مر شرود و ضرم آسریب بره بردن لرذ زنردگ را از بری مر بررد .)2112 )ك كولت ر گتسر اسرپیچر هالیردي و گتسرر 41 استرس با تأثیر بر دفا هاي ایمنر و خرود تروده ) تومرور ( رشد یا فراگستري توده را افنایش م دهد . درنهایت زنران كه در پ سرطان پستان استرس دارند كمتر حتمال دارد از پیشنهادها دستورا و تجوینهاي پنشك خود پیروي كننرد .)2114 )اندرسون گلدن ر كرتن و دي ل لو 41 از جمله درمان كه براي حفظ ستمت روان زنان مبتت بره سرطان سینه استفاده م شود و تاكنون مورد توجه پژوهشرگران قرار نگرفته است آموزش تنظیم هیجان 46 است. تنظیم هیجران 1. breast Cancer 2. carcinoma in situ 3. Phisaiphanth 4. Lueboonthavatchai 5. lymphatic edema 6. Luecken Linda, Compass Bruce & Sress 7. Perceived stress 8. Anxiety 9. Depression 10. Badger, Segrin, Meek, Lopez & Bonham 11. Clark 12. Lebel, Rosberger, Edgar & Devins 13. Harkness & Luther 14. Kicolt-Glaser, Speicher, Holiday & Glaser 15. Andersen, Golden-Kreutz & Dilillo 16. emotion regulation Archive of SID www.SID.ir 42 / دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي به معناي كاهش و تنظریم هیجانرا منفر و نحروۀ اسر تفادۀ مثبت از هیجانا است و به توانای فهم هیجانرا تعردیل تجربه و ابراز هیجانا اشراره دارد )منری همبررگ ترر 2111 (. بررسر مترون و مطالعرا روان شرناخت فرسركو 4 نشان مر دهرد كره تنظریم هیجران عامرل مهمر در تعیری ستمت و داشت عملكرد موفق در تعامت اجتماع اسرت و نقص در آن با اختتلا درون رین و برون رین ارتبرا دارد )ستارپور احمدي بافنده 4343 (. رضرای نراج اصرفهان مؤمن قلعه قاسم و همكاران ) 4344 ( در بررس هاي خود نشان دادند رابطر ۀ آمراري معنر ادار معكروس بری ستمررت معنوي با مینان استرس اضرطراب و افسرردگ در مبتتیران 2113 ( الگوي فرایندي تنظیم ( به سرطان سینره بود. گروس 2 ) هیجان را پیشنهاد كرده است. طبق الگروي گرروس ) 2114 تنظیم هیجان شامل همۀ راهبردهاي آگاهانه و غیرآگاهانره اي م شود كه براي افنایش حفظ و كاهش مؤلفه هاي هیجران رفتاري و شناخت یك پاسخ هیجان به كرار بررده مر شرود. پاسخ هاي هیجان اطتعا مهمر دربرار ۀ تجربر ۀ فررد در ارتبا با دیگران فراهم م كند. با ای اطتعا انسان ها یاد م گیرند كه در رویاروی با هیجانا چگونره رفترار كننرد چگونه تجارب هیجان را به صور كتم بیران كننرد چره راهكارهای را در پاسخ به هیجان ها به كار برنرد و در زمینر ۀ هیجان هاي خاص چگونه با دیگران رفتار كنند )سرتارپور و .) همكاران 4343 پژوهش ها نشان داده است كه مشكت تنظیم هیجان در افراد دچار اخرتتل اسرترس پر از سرانحه 3 بیشرتر اسرت 2114 (. نتایج حراك )مك درمو تول گراتن و ل جیوس 1 است كه آموزش گروه تنظیم هیجان تأثیر مثبت بر كاهش آسیب رساندن به خود تنظیم نكرردن هیجران و نشرانه هراي ویژۀ اختتل و كاهش نشرانه هراي اضرطراب دارد ) گراترن و 2116 ؛ اسماعیل آقای عابردي و اسر ماعیل گاندرسون 1 4341 ؛ نریمان آریاپوران ابوالقاسرم احردي 4344 (. برر اساس پژوهش هاي مختلف تنظیم هیجان عتوه بر ترأثیرا مثبت برر بهنیسرت روان شرناخت 6 موجرب بهبرود سرتمت جسمان م شود )جران 2 و گرروس 2111 و جرورگ سر 4446 (. در مطالعررا جانسررون كررول دزیررج و اسررچریر 3 دیفندروف ریچارد و 2113 ( نتایج ( یان 4 نشان م دهد كه راهبردهاي تنظیم هیجان با كاهش هیجانا منف و حوادث عاطف و بهبود ارتباطا بیماران مبتت به سرطان رابطه دارد و تمركن بر راهبردهاي مثبت تنظریم هیجران فهرم افرراد از مدیریت هیجان را ارتقا م بخشد. كیسان بلرو، اسر یمت و )2113( میا، 41 در اسرترالیا مداخلر ۀ گروهر را در كراهش اضطراب و بهبود ارتباطا بیماران مبتت به سرطان پستان را مؤثر اعتم كردند. با توجه به اینكه بیشتر جامعۀ بیماران مبرتت بره سررطان پستان زنان هستند و ایر افرراد نقرش حسراس و مهرم در خانواده و اجتما را بر عهده دارند و همچنی برا توجره بره تركیب ناهمگون جمعیت ایران كه متشكل از اقروام مختلرف نین است مطالعا انجام شده بیشتر محدود بره شرهر تهرران اسررت )مرررادي همررای شمسرریان افتخررارزاده مشررهدي هدایت مقدم و همكاران 4332 ( و از جمله شهر اصفهان كره از قطب هاي جمعیت كشور بوده و سرطان پستان نیرن در آن شایع است كمتر مورد توجره قررار گرفتره اسرت و تراكنون مطالعۀ مشابه در ای منطقه انجام نشده است و یرا حرداقل پژوهشگر به آن دست نیافتره اسرت . همچنری برا توجره بره چارچوب نظري مذكور ای پژوهش با هردف تعیری ترأثیر آمرروزش تنظرریم هیجرران برره شرریو ۀ گروهرر بررر اسررترس ادرا شدۀ زنان مبتت به سرطان سرینه انجرام گرفتره اسرت . انجرام ایر پرژوهش از بُعرد افنایشر باعرت تقویرت علرم روان شناسر برالین مر شرود و یافتره هراي آن برا تقویرت پژوهش هاي روان شناسر نقرش مهمر در بهبرود سرتمت روان زنان مبتت به سرطان سرینه از طریرق برجسرته نمرودن تأثیر ای روش درمان براي درمانگران مشر غول بره فعالیرت در ای حوزه داشته باشد. به همی منظور ایر پرژوهش بره دنبال دستیاب به ای است كه آیا آموزش تنظیم هیجران بره شیوۀ گروه بر استرس ادرا شدۀ زنران مبرتت بره سررطان سینه تأثیر دارد؟ 1. Mennin, Heimberg, Turk & Fresco 2.Gross 3. posttraumatic stress disorder 4. McDermott, Tull, Gratz & Lejuez 5. Gratz & Gunderson 6. Psychological well being 7. John 8. Jorgensen, Johnson, Kolodziej, Schreer 9. Diefendorff, Richard & Yang 10. Kissan, Bloch, Simth & Miach Archive of SID www.SID.ir تأثیر آموزش تنظیم هیجان به شیوۀ گروهي .. / 42 روش روش پژوهش، جامعۀ آماري و نمونه: ایر پرژوهش از نرو نیمه آزمایش و طرح پژوهش با پیش آزمون و پ آزمون با گروه گواه و پیگیري بود . در گروه آزمایش متغیرر مسرتقل )آمروزش تنظیم هیجان ( اعمال شد ول د ر گروه گرواه اعمرال متغیرر مستقل وجود نداشت. در ای پرژوهش متغیرر مسرتقل عبرار است از آموزش تنظیم هیجان و متغیر وابسته عبرار اسرت از نمرۀ اسرترس زنران مبرتت بره سررطان سرینه كره از پرسشرنامۀ 41 DASS21 )پرسشنامۀ سنجش افسردگ اضطراب اسرترس ( به دست م آورند. جامعۀ آماري ای پژوهش همۀ زنان مبرتت به سرطان سینه كه كمتر از یرك سرال از تشرخیص سررطان سینه در آنها م گذرد و وارد مراحل جراح شریم درمران و پرتودرمان شده انرد ارجرا داده شرده بره مركرن خیریرۀ انتخاب در شهر اصفهان در سال 4343 بودند كه دسترس به ای بیماران با همكاري معاونت درمان دانشگاه علوم پنشك اصفهان ممك گردید كه درنهایرت 31 نفرر بره عنروان نمونره انتخاب شدند كه به روش داوطلبانره انتخراب و بره صرور تصادف بره دو گرروه ) 41 نفرر آزمایشر و 41 نفرر گرواه ( تقسیم شدند و به دنبال آن اعضا با توافق كتب و با اسرتفاده از ابنارهاي مورد نظر ارزیاب شدند. 36 درصرد( / در گروههاي نمونۀ پژوهش 44 نفرر )معرادل 6 زیر دیپلم بروده انرد . 6 نفرر )معرادل 21 درصرد( مردر دیرپلم 33 درصد( مدر لیسان و 3 نفرر / داشته اند. 41 نفر )معادل 3 )معادل 41 درصد( مردر فرو لیسران داشرته انرد . همچنری 31 سرال و در گرروه / میرانگی سرن در گرروه گرواه برابرر 43 33 سال است همچنی در كل میانگی سرن / آزمایش برابر 43 4 سرال بروده اسرت. برا / 31 با انحراف معیار 14 / افراد برابر 43 استفاده از آزمون t نتیجه م شود كه اختتف معناداري بی س دو گروه مشراهده نشرده اسرت. همچنری ضرریب همبسرتگ - 1/ پیرسون ارتبا بی س با استرس پیش آزمون برابر برا 113 1 به دسرت آمرده اسرت كره / و مقدار سطح معناداري برابر 234 نشان م دهد ارتبا معناداري بی استرس و س وجود نداشته است. بنابرای در تجنیه و تحلیل كوواریان نیازي به بررسر س نیست. ابزار سنجش پرسشنامۀ DASS21 شامل 24 سؤال با مقیاس لیكرت است كره 2 سؤال آن مربو به 3 6 استرس ادرا شده )سرؤال هراي 4 )43 41 42 44 2 سؤال مربرو بره 4 2 1 اضرطراب ) 2 )21 44 41 و 2 سؤال مربرو بره 43 41 1 افسرردگ ) 3 24 ( است 42 46 . و آزمودن باید فراوان عتیم مطررح شرده را در طول هفتۀ گذشته با اسرتفاده از یرك مقیراس 1 درجره اي )بی 1 تا 3( درجه بندي كند . در ایران پایای ای ابنار در یرك نمونه از جمعیرت عمروم شرهر مشرهد ) 111 ( برراي میرنان 1/ 1 اضطراب 66 / افسردگ 21 و 1گرنارش / استرس 26 شرده است. همچنی براي محاسبۀ اعتبار آن از روش متك استفاده شده است و ضریب همبستگ آن با پرسشنامۀ افسردگ بك با خرررده مقیرراس 1/ 1 اضررطراب 62 / افسررردگ 66 و اسررترس ادرا شده 1/14 معن دار اسرت )صراحب اصرغري سرالاري 4441 ( نیرن ( 4331 (. لویباند و لویباند 4 همبسرتگ برالاي ایر پرسشنامه را با پرسشنامه هاي مشابه ذكر كرده انرد )كراوفرورد و 2113 (. در ای پرژوهش پایرای نیرن بره روش آلفراي هنري 2 كرونباخ محاسبه شد كه مقدار ضریب آلفاي كرونباخ براي سره زیرمقیاس ای پرسشنامه براي مینان 1 اضرطراب / افسردگ 61 1/16 و استرس 1/62 گنارش شد. دو نمونره از سرؤالا پرسشرنامۀ DASS21 عبرار انرد از: 4ر احساس خوب نسبت به خود و دیگران ندارم. 2ر در بردنم احساس لرزش م كنم. روش اجرا و تحليل براي گروه آزمایش آموزش كاهش استرس ادرا شده مبتن بر تنظرریم هیجرران در 3 جلسررۀ 11 دقیقرره اي هفترره اي دو بررار به صور گروه اجرا شد. براي گروه گواه نین هری آموزشر اعمال نشد. دستور كار جلسه هرا و شریوه هرای كره در هشرت جلسۀ درمان آمروزش داده شرد براسراس دسرتورالعمل آلر 2114 ( بود كه در دانشگاه بوستون تهیه شرد ( مك هاگ و بارلو 3 و اسرماعیل و همكراران ) 4341 ( آن را ترجمره و برا شررایر فرهنگ متناسب سازي و تنظیم كردند. بعد از اتمام جلسرا آموزشر برراي هرر دو گرروه در جلسرۀ آخرر پر آزمرون اجررا و یرك مراه بعرد از اتمرام آموزش ها آزمون پیگیري از دو گروه بره عمرل آمرد . بعرد از جمع آوري پرسشنامه ها در مرحلۀ پیگیري داده هاي خرام برا نرم افنار SPSS و با تحلیل كوواریان بره دلیرل یرك متغیرر درون آزمرودن )در سره سرطح پریش آزمرون پر آزمرون و پیگیري( و یك متغیر بی گروه )دو گروه آزمرایش و یرك گروه گواه( تجنیه و تحلیل شد. 1. Depression Anxiety Stress Scale 2. Lovibond & Lovibond 3. CrawFord & Henry 4. Allen, McHugh & Barlow Archive of SID www.SID.ir 41 / دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي یافته ها براساس نتایج جدول 2 شاخص هاي توصریف شرامل میرانگی و انحراف معیار نمره هاي پیش آزمون پ آزمون و نمرا گروههاي آزمایش و گواه بعد از حذف اثر پیش آزمون مقیاس استرس ادرا شده ارائه شده است. در میانگی نمررۀ اسرترس ادرا شرده 2 و دورۀ پیگیري / 2 پ آزمون 22 / گروه آزمایش در پیش آزمون 43 1/33 بوده است. میانگی نمرره در گرروه گرواه در پریش آزمرون 3 بوده است. / 2 و دورۀ پیگیري 12 / 2/11 پ آزمون 22 جدول 4 محتواي جلسات آموزشي جلسه عنوان روش تكلیف 4 معرف جلسا تنظیم هیجران و اجراي پیش آزمون. آشنای اعضاي گرروه قواعرد حراكم برر گروه معرف مهار هاي تنظیم هیجان . اعضراي گرروه اهرداف خرود را برراي شركت در جلسا یادداشت كنند. 2 خودآگرررراه هیجرررران ر هیجان هاي بهنجار و نابهنجار. شررناخت هیجرران و كنترررل هیجانررا افراط . شناسای و نوشت بیشتری احساسرا و هیجان هرای كره در روابرر روزمرره تجربه م كنند. 3 عتیم اختتل هیجران درمران مناسب و علل اختتل هیجران و خطاهاي شناخت . تشخیص عتیم اخرتتل هیجران توسرر فرد و اینكه نیاز به درمان وجرود دارد؟ ر تشخیص اینكه ارزیراب مفرر در مرورد یك واقعه دارند یا نه. نوشت هیجانا منف عمده و ثبرت در فرم مربوطه. 1 تفسیرها آگراه از رابطره میران افكرار اتوماتیرك تفسیرها و رفتار تكمیل پرسشرنامۀ خودكراوي )چگونره تفسیرهایمان را عوض كنیم( 1 رفتارهاي ناش از هیجان آگاه از پیامردهاي اجتنراب هیجران و آگرراه و تجربررۀ هیجرران یررا سررركوب هیجان. كاوش تمرام راهكارهراي اجتنراب كره افراد را در طول هفته درگیر مر كنرد و مینان آگاه هیجان در هرر رویراروی با استفاده از درجه بندي آگاه . 6 رویاروی از درون و رویاروی با هیجان مرور جلسۀ قبرل؛ هیجران برا تمركرن برر احساسرا جسرم ا نجرام رویراروی و توجه دقیق به تمرام موانرع برا رفتارهراي اجتناب تفسیر مجدد و ارزیاب مجدد تكمیل پرسشنامۀ خودكاوي 2 فرض هرا و اصرول و باورهراي هسته اي معرف باورهاي مربرو بره طردشردگ معرف باورهاي مربرو بره درمانردگ و شناسای باورهاي شناسای چند مورد از باورهاي هسته اي 3 تغییررر باورهرراي هسررته اي و ارزیاب نهای و اختترام برنامر ۀ آموزش شكسرت باورهراي هسرته اي مشركل زا و جایگنی كردن باورهاي جدید ختصره و نتیجه گیري در مطالب مرورد بحرت در جلسا و اجراي پ آزمون. جمرررع بنررردي و تكمیرررل پرسشرررنامه )پ آزمون( Archive of SID www.SID.ir تأثیر آموزش تنظیم هیجان به شیوۀ گروهي .. / 44 نتایج آزمون كولموگروف ر اسمیرنف نشران داد كره برراي متغیر مورد بررس پیش فرض نرمال بودن توزیع متغیرر در هرر سه زمان مطالعه )پیش آزمون پ آزمون و پیگیري( برقرار بوده است و فرض هنجار بودن رد نمر شرود. بنرابرای اسرتفاده از آزمون هاي پارامتریك براي داده ها بدون مرانع اسرت . همچنری آزمون لوی نشان داد كه پیش فررض هراي مربرو بره همگنر واریان ها برراي گروههراي مرورد مطالعره در متغیرر اسرترس =1/ ادرا شده ) 313 P =1/432 ؛ F( معنادار نیست. فرضیۀ تسراوي بودن واریان ها نین در هر سه زمان بررس برقرار بوده است. در جدول 3 نتایج دو تحلیرل كواریران در بررسر تر أثیر آموزش تنظیم هیجان بره شر یوۀ گروهر برر كراهش اسرترس ادرا شده در زنان مبتت به سرطان سینه ارائه شده است. در هر دو متغیر استرس پیش آزمون به عنوان كوریرت در نظرر گرفتره شده است. در اول نترایج اثرر آمروزش برر تغییررا اسرترس پ آزمون و در مدل دوم نتایج اثر آموزش بر تغییرا اسرترس زمان پیگیري بررس شده است: همان طور كه مشاهده م شود اثر آموزش تنظیم هیجان برر تغییرا استرس ادرا شده در هر دو زمان پ آزمرون و پیگیرري >1/ معنادار است ) 11 P (. بنابرای فرضیۀ پژوهش تأیید مر شرود . 1 اسرت و تر وان / باید گفت كه در زمان پیگیري سطح آزمرون 14 آزمون نین بالاتر از پ آزمون است كه نشران مر دهرد در زمران پیگیري تفاو دو گروه بیشتر و توان آزمون در تشرخیص اثرر >1/ آموزش و تفاو گروهها نین بیشتر بوده است ) 11 P .) در نمودار 4 تغییرا مینان عتیرم اسرترس ادرا شرد ۀ در زنان مبتت به سرطان سینه به تفكیرك دو گرروه ارائره مشراهده است. جدول 6 میانگین، انحراف معیار استرس ادراک شده در قبل و بعد از آموزش تنظیم هیجاني به تفكیك گروههاي آزمایش و گواه متغیر مورد بررسي زمان مطالعه گروه میانگین انحراف معیار استرس ادراک شده پیش آزمون گواه 7/00 3/11 آزمایش 7/43 3/11 پس آزمون گواه 7/67 3/11 آزمایش 5/67 6/12 پیگیري گواه 1/07 6/66 آزمایش 5/33 6/35 جدول 3 خلاصۀ تحلیل كواریانس در بررسي تأثیر آموزش بر استرس ادراک شده متغیر وابسته متغیر مستقل و كوریت میانگین مربعات F سطح معناداري اتا توان استرس پس آزمون استرس پیش آزمون 425/461 65/545 0/0004 0/112 0/111 آموزش 36/114 5/060 0/033 0/457 0/571 استرس پیگیري استرس پیش آزمون 35/763 1/765 0/002 0/611 0/143 آموزش 57/515 41/025 0/004 0/313 0/154 Archive of SID www.SID.ir 60 / دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي بحث و نتيجه گيری ای پژوهش به منظور بررس تأثیر آمروزش تنظریم هیجران بره شیوۀ گروه بر كاهش استرس ادرا شدۀ زنان مبتت به سرطان سینه شهر اصفهان انجام گرفته است. نتایج تحلیرل كوواریران نشان داد كه آموزش هاي تنظیم هیجان نسبت به گروه گواه برر بهبود استرس ادرا شده در گروه آزمایش اثربخش بوده اسرت كه نشانۀ اثر آموزش بر كاهش استرس ادرا شده در زنان مبتت به سرطان سینه است. در جامعۀ مورد مطالعه با توجه به نتایج دو گرروه گرواه و آزمایش از لحرا میرانگی نمررۀ اسرترس ادرا شرده قبرل از آموزش همسان بوده اند و تفاو معناداري بی دو گروه وجود نداشته است اما اثر متقابل زمان و آموزش گروه بر تغییررا استرس ادرا شده معنادار است به طوري كه در گروه آزمایش در مرحلۀ پیگیري كاهش استرس ادرا شده مشاهده شرد. لرذ ا نتایج ای پژوهش با پژوهش هاي مشابه كه تأثیر آموزش تنظیم هیجان در كاهش استرس ادرا شده را مطالعره كررده بودنرد همخوان است )رضای و همكاران 4344 ؛ گراتن و گاندرسون 2116 ؛ اسررماعیل و همكرراران 4341 ؛ نریمرران و همكرراران 4341 ؛ دیفنرردروف و همكرراران 2113 (. بتكلدگرره و هیررن 4 2116 ( در مطالعرۀ خرود دریافتنرد كره پرذیرش مهرار هراي ( آموزش داده شده نیاز به زمان و تمرری برراي بهبرود دارد. در تبیی یافته هاي ای پژوهش م توان گفت كه غالب پژوهش ها در مورد تنظیم هیجان بر پایۀ ای مفروضه قرار دارد كه هدف تنظیم هیجران حمایرت شركل گیرري عرن نفر كارآمردي شخص و فردیت شخص است. ای مسر أله برا هردف افرنایش هیجانا مثبت و اجتناب از هیجانا منف براي شركل گیرري خوشربخت فررد قابرل طررح اسرت )الیرو چیركرو كریم و شلدون 2 2114 (. به عبار دیگر تنظیم هیجان به منظم كرردن و تنظیم فرایندهاي احساس گفته م شود. اگرچره بسریاري از مراجعان مایل اند كه ب نظم احساسا را با كمبود كنترل برر تحریك احساسا برابر بدانند. همچنی وقت كره ایر مروارد تطبیق باشد ب نظم احساسا به نارسای های در توانرای تجربه ابراز و استفاده از احساسا اطت م شود . وقتر كره احساسا مردم دچار ب نظم م شود آنها احساس از دست دادن كنترل را گنارش م دهنرد . آنهرا مسرتعد انجرام و گفرت چینهرای هسرتند كره در حالرت عرادي انجرام نخواهنرد داد )هاون 3 .)2116 تتش شد تا با آموزش تنظریم هیجرا ن از ترأثیرا منفر استرس بر نشانه هاي ای افراد كاسته شود. اصتح ارزیاب هاي شرناخت و تمر ری هراي ارائر ه شرده برراي تلفیرق شریوه هراي آموخته شده با موقعیت هاي زندگ واقع بره كراهش اسرترس ادرا شده منجر م شود. در ای بیمراران عمرده ترری مسرا ئل تنش زا در رابطه با مسرا ئل بری فرردي برود كره شرامل روابرر زناشوی و روابر والدین م شد. ای احساس كه دیگران آنها را در نم كنند از سوی و احسراس وابسرتگ بره دیگرران به خصوص اعضاي خانواده به عتوه ماهیت غیرقابل پیش بین 1. Blackledge & Hayes 2. Elliot, Chirkov, Kim & Sheldon 3. Hawang نمودار 4 تغییرات میزان علایم استرس ادراک شده در زنان مبتلا به سرطان سینه به تفكیك دو گروه Archive of SID www.SID.ir تأثیر آموزش تنظیم هیجان به شیوۀ گروهي .. / 24 بیماري و هنینه هاي برالاي درمران از سروي دیگرر از عوامرل ایجادكنندۀ استرس در ای بیماران بود كره فشرار روانر زیراد حاصل از ای عوامل مانع از تأثیر مداخلۀ تنظیم هیجر ان شرده است. اما به مررور در طر جلسرا ایر بیمراران در جریران مداخله آموختند كه چگونه مر تواننرد ایر موقعیرت هرا را بره شرایر قابل بررس تبدیل و با آنها برخورد كنند. اسرترس هراي مرتبر با بیماري مانند درد شریم درمران و محردودیت هراي عملكردي نین مورد بحت قرار گرفت و بیمراران آموختنرد كره اگرچه ابتت به بیماري با ارادۀ آنهرا نبروده اسرت و نمر تواننرد نشانه هاي خود را به طرور كامرل در اختیرار داشرته باشرند امرا م توانند با پیروي مناسب از درمان و به كارگیري مهرار هراي تنظیم هیجان ای نشانه ها را تا حردي بهبرود بخشرند و یرا از وخیم تر شدن آنها جلوگیري كنند و احساس مثبرت خرویش را .) افنایش دهند )كریكو رودي و منني 2111 از جمله محدودیت هاي ای پژوهش تعداد جلسا كوتاه و عدم كنترل تأثیر انوا داروها در زنان مبتت به سررطان سرینه بود. ای محدودیت ها احتمالاً نتایج پژوهش را تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس نتایج توجه به آموزش هاي تنظیم هیجران در بهبود عتیم جسمان و ستمت روان زنان مبتت به سررطان سرینه مفیرد و مرؤثر واقرع مر شرود و راهنمراي مشراوران و درمانگران براي ارتقاي بهنیست جسمان و روان شناخت زنان مبتت به سرطان سینه خواهد بود . تشكر و قدر دانی بدی وسیله از مركن خیریۀ انتخاب در شهر اصرفهان بره دلیرل همكاري صمیمانه تشكر و قدردان م شود. منابع اسماعیل ل . آقای ا . عابدي م. اسماعیل م. ) 4341 (. اثربخشر آموزش تنظیم هیجان بر ستمت روان دختران مصرو دانشرگاه آزاد استم واحد اصفهان خوراسگان فصلنامۀ اندیشه و رفتار . 12 ر 34 :)21( )روان شناس كاربردي(؛ 1 اكبررري م.ا. فررتح ر. گلررناري م. داسررتان م. موسرروي م و ظهیرالدی . ) 4341 (. اثربخش مداخلۀ معنوي به شیوۀ گروه بر ارتقاي امید و ستمت روان در زنان مبتت بره سررطان پسرتان دانشگاه علوم پنشك شهید بهشرت / مركرن تحقیقرا سررطان 26 ر 61 :)44( اندیشه و رفتار )روان شناس كاربردي(؛ 1 . خادم م. سرجادي هرناوه م. ) 4333 (. سررطان پسرتان : یرك مطالعر ۀ پدیدارشناس . 34 ر 24 :)4( مجلۀ دانشگاه علوم پنشك ارا ؛ 42 رضای م . ناج اصفهان ا. مؤمن قلعه قاسرم ه . كریمیران . ابراهیمر ج. ) 4344 (. ارتبرا سرتمت معنروي و ابعراد آن برا استرس اضطراب و افسردگ در مبتتیان به سرطان سینه مجلۀ . دانشكدۀ پنشك اصفها ن شمارۀ 441 ص 434 ر 422 .) سام پ. ) 4333 پرستاري داخل جراح زنان پسرتان و تناسرل ادراري مرردا ن برونرر سرودارث جلرد دوازدهرم چرا پ اول انتشارا . بشري: 414 ستارپور ف. احمردي . بافنرده ح. ) 4343 (. اثربخشر آمروزش تنظیم هیجان بر كاهش نشانه هاي افسرردگ دانشرجویان مجلر ۀ روان شناس و روانپنشك شناخ ت سال اول شمارۀ 4 تابسرتان . 33 ر 34 4343 صاحب . اصغري . سالاري. ) 4331 (. اعتباریراب مقیراس افسرردگ اضطراب و تنیدگ آزمون (DASS21) براي جمعیرت ایرانر روان شناس تحول )روان شناسان ایرانر :( تابسرتان 4331 دورۀ 4 شمارۀ 1 . از ص 342 ر 244 موحدي م. ) 4341 (. مینان بقاي سرطان پستان در ایرا ن یك مطالعر ۀ مل . مركن تحقیقا سرطان )در دست چاپ(. مرررادي م . همررای ف . شمسرریان . افتخررارزاده مشررهدي ا . هدایت مقدم م . بیدخوري ح . غفارزادگان . ) 4332 (. ارتبا ژن هاي HER2/neu و p53 و گیرنده هاي استروژن و پروژسرترون با میرنان بقرا در زنران ایرانر مبرتت بره سررطا ن پسرتان فصرلنام ۀ . بیماري هاي پستان ایرا ن سال اول شمارۀ دوم: صفحا 42 ر 2 .) نریمران م . آریراپوران س . ابوالقاسرم . احردي ب. ) 4344 اثربخش روش هاي آمروزش ذهر آگراه و تنظریم هیجران برر عاطفه و خلق جانبازان شیمیای . مجلۀ علم پژوهش دانشرگاه علوم پنشك ارا مقالۀ پژوهش سال 15 شرمار ۀ 2 )شرمار ۀ پیاپ 61 . ( ص 443 ر 412 Allen, L.B., McHugh, R.K., & Barlow, D.H. (2009). Emotional Disorder. Clinical Handbook of Psychological Disorder. New York, The Guilford Press. Andersen, B., Golden-Kreutz, D.M., Dilillo, V. (2001) Cancer (Chapter 43). In Baum A, Revenson TA, Singer JA. (Eds.). Handbook of Health Psychology. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers; 709-721. Badger, T., Segrin, C., Meek, P., Lopez, A.M., & Bonham, E. (2004). A case study of telephone interpersonal counseling for women with breast cancer and their partners. Oncology Nursing Forum, 31, 997-1003. Blackledge, J.T., Hayes, S.C. (2006) Using acceptance and commitment training in the support of parents of children diagnosed with autism. Child & Family Behavior Therapy; 28: 1-18. Clark, K.D. (2010) The Relationship of Perceived Stress and Self-Efficacy Among Correctional Employees in Close-Security and Medium-Security-Level Institutions. Degree of Doctor of Philosophy, Psychology, Walden University. Archive of SID www.SID.ir 66 / دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي Crawford, J.R., Henry, J.D. (2003). The depression anxiety stress scale (DASS): Normative data and latent structure in a large non-clinical sample. British journal of clinical psychology: 42: 111-131. Greco, C.M., Rudy, T.E., Manzi, S. Effects of a stress-reduction program on psychological function, pain, and physical function of systemic lupus erythematosus patients: a randomized controlled trial. Arthritis Rheum 2004; 51(4): 625-34. Diefendorff, J.M., Richard, E.M., Yang, J. (2008). Linking emotion regulation strategies to affective events and negative emotions at work. Journal of Vocational Behavior, 73(20), 498–508. Elliot, A.J., Chirkov, V.I., Kim, Y., & Sheldon, K.M. (2001) A cross-Cultural analysis of avoidance (relative to approach) Personal goals. Psychological Science, 12, 505-645. Gratz, K.L., Gunderson, J.G. (2006). Preliminary Data on an Acceptance-Based Emotion Regulation Group Intervention for Deliberate Self-Harm Among Women With Borderline Personality Disorder. Behav Ther, 37(1): 25–35. Gross, J.J. (2001). Emotion regulation in adulthood: timing is everything. Current Directions in Psychological Science. 10(2), 214-219. Gross, J.J., John, O.P. (2003). )Individual differences in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships’ and well-being. Journal of Personality and Social Psychology; 85: 348–362. Harkness, K,L., & Luther, J. (2001) Clinical risk factors for the generation of life events in major depression. Journal of Abnormal Psychology, 110 (4), 564- 572. Hawang, J.E. (2006). A processing model of emotion regulation in sights from the attachment system. Doctoral dissertation of philosophy, College of arts and Sciences Georgia State University. John, O.P., Gross, J.J. (2004). Healthy and unhealthy emotion regulation: personality processes, individual differences, and life span development.; 72(6):1301–33. Jorgensen, R.S., Johnson, B.T., Kolodziej, M.E., Schreer, G.E. (1996). Elevated blood pressure and personality: A meta-analytic review. Psychological Bulletin; 120(2): 293–320. Kiecolt- Glaser, J.K. & Speicher, C.E. & Holiday, J. E. & Glaser, R. (2002) Stress and the transformation of lymphocytes by Epstein- barr virus. Journal of Behavioral Medicine, 7, 1-12. Kissan D.W., Bloch, S., Simth, G.C., Miach, P. (2003). Cognitive –existential group psychotherapy for women with primary breast cancer. Psychological oncology;12(6): 532–46. Lebel, S., Rosberger, Z., Edgar, L., Devins, G.M. Comparison of four common stressors across the breast cancer trajectory. Journal of Psychosomatic Research. (2007); 63(3), 225-232. Lovibond, S.H., Lovibond, P.F. (1995) Manual for the depression anxiety stress scales. Psychology foundation. Sydney. Lueboonthavatchai, P. (2007) Prevalence and Psychological Factors of anxiety and depression in Breast Cancer Patients. Medical association Thailand Journal. Chulalongkorn University, Thailand.12(2): 52-56. Luecken Linda, J., Compass Bruce, E. Sress. (2004). coping and immune function in breast cancer. Society of Behavioral Medicine; 4(4): 336-4. McDermott, M.J., Tull, M.T., Gratz, K.L., Daughters, S.B., Lejuez, C.W. (2009). The role of anxiety sensitivity and difficulties in emotion regulation in posttraumatic stress disorder among crack/cocaine dependent patients in residential substance abuse treatment. Journal of Anxiety Disorders; 23(5): 591–9. Mennin, D.S., Heimberg, R.G., Turk, C.L., Fresco, D.M. (2005). Preliminary evidence for an emotion dysregulation model of generalized anxiety disorder. Journal of Behavior Research and Therapy; 43: 1281–1310. Phisaiphanth, S. (2007). The relationship of internal coping resources and mental health problems in early breast cancer patients. (Doctorate thesis of Nursing science in Mahidol University). Thailand. http://mulinet10.li.mahidol.ac.th/e.thesis. Archive of SID www.SID.ir